Een indrukwekkend moment als de optocht van professoren met zwarte baret en toga achter elkaar binnen komt lopen, gevolgd door de promovendus met zijn paranimfen. En even indrukwekkend zoals aan het eind het ‘Hora est’ wordt uitgesproken. Waar zouden we als samenleving zijn als er geen mensen zouden zijn, die de tijd nemen om een onderwerp of gedachte nauwkeurig en diepgaand te bestuderen? Die waardering onderstreept een dergelijke plechtigheid.
In zijn proefschrift analyseert Fulco de belangrijkste traditionele benaderingen in de westerse christelijke traditie aangaande de verzoeningsleer tussen God en mensen. Daarbij bouwt hij voort op de inzichten van de Amerikaanse doopsgezinde theoloog J. Denny Weaver. Beginnend vanuit een kritische analyse van het werk van Weaver wordt gekeken naar de interpretatie van de kruisdood bij de kerkvaders, bij middeleeuwse theologen Anselmus van Canterbury, Petrus Abelardus en het moderne model dat bekend staat als ‘penal substitution atonement’. Volgens Wikipedia (de encyclopedie op het internet) is dat de idee dat Christus door zijn lijden en sterven de zonde van de mensheid met God verzoent. Wikipedia biedt ook interessante beschrijvingen van de genoemde middeleeuwse theologen en hun werk.
Het onderzoek van Fulco maakt inzichtelijk dat in vrijwel alle traditionele modellen de onderliggende gedachte is, dat geweld noodzakelijk is om de relatie tussen God en mens te herstellen. Het onderzoek laat zien dat de kruisdood van Jezus heel anders uitgelegd kan worden, namelijk als het ultieme verzet van mensen tegen God en de wijze waarop God het leven voor mensen bedoeld heeft. In het kort luidt de conclusie van het proefschrift dat niet de kruisdood van Jezus centraal zou moeten staan in de verkondiging, maar de boodschap van vrede en afwijzing van geweld.
Ingeleid door lovende woorden voor het gedegen werk dat was geleverd, varieerden de vragen over de gebruikte modellen, hoe Fulco vrede kon hebben met de kruisdood: klonk daarin door een ondanks of een dankzij en of Fulco kans zag de nieuwe inzichten te vertalen in vernieuwde rituelen? In totaal werden door vijf theologen vragen op hem afgevuurd. Na een korte onderbreking van het aan de tand voelen van de promovendus werd dan toch het verwachte besluit bekend gemaakt dat Fulco zijn doctorsbul méér dan verdiend had en volgde er een voor hem vast in alle opzichten opgeluchte en gezellige nazit.
Ariane Roell.
In het radioprogramma dr Kelder en Co, gepresenteerd door Jort Kelder, legt Fulco van Hulst zijn onderzoek kort en bondig uit.
Beluister het hier